سرطان پستان یکی از شایع ترین انواع سرطان‌ها در میان زنان است که تأثیرات عمیقی بر سلامت جسمی و روانی فرد می‌گذارد. تشخیص زودهنگام از طریق آزمایش‌های مختلف دارای اهمیت فراوان است و به درمان مؤثر و کاهش خطرات احتمالی کمک می‌کند. در این مقاله با جزئیات این بیماری به طور کامل آشنا شوید و علائم و علل ابتلا به آن را بشناسید.
سرطان پستان چیست؟
سرطان پستان نوعی از بیماری بدخیم و تهاجمی است که در سلول های بافت پستان آغاز می‌شود. این بیماری معمولاً زمانی رخ می‌دهد که سلول های پستان به طور غیرطبیعی رشد کرده و تقسیم می‌شوند، که منجر به تشکیل تومور می‌شود. سرطان پستان در هر دو جنس زن و مرد بروز می‌کند، اما بیشتر در زنان مشاهده می‌شود. علائم معمول آن شامل توده یا برآمدگی در پستان، تغییر در شکل یا اندازه پستان و ترشح غیرعادی از نوک پستان است. تشخیص زودهنگام و درمان های مختلف مانند جراحی، شیمی درمانی، پرتودرمانی و هورمون درمانی در کنترل و درمان سرطان سینه مؤثر است.
علائم سرطان پستان
علائم سرطان پستان متفاوت است و در برخی موارد فرد هیچ علائمی ندارد. با این حال، برخی از علائم رایج که نشان دهنده سرطان سینه است، عبارتند از:
- وجود توده یا برآمدگی در پستان
- تغییرات در اندازه، شکل یا ظاهر پستان
- درد در پستان یا ناحیه زیر بغل
- ترشح از نوک پستان
- تغییرات در پوست پستان
- تغییر در نوک پستان
- تورم در ناحیه زیر بغل
علت سرطان پستان
سرطان پستان به دلیل ترکیبی از عوامل ژنتیکی، هورمونی، محیطی و سبک زندگی بروز می‌کند. اگرچه علت دقیق آن هنوز به طور کامل مشخص نشده، اما برخی از عوامل خطر که احتمال بروز سرطان پستان را افزایش می‌دهند عبارتند از:
📌 برخی از جهش های ژنی، مانند جهش در ژن های BRCA1 و BRCA2، خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش می‌دهند. اگر این جهش ها در خانواده وجود داشته باشند، احتمال بروز سرطان در افراد خانواده بیشتر می‌شود.
📌 داشتن سابقه خانوادگی از سرطان پستان، به ویژه در مادر، خواهر یا دختر، احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد.
📌 افزایش مدت زمان قرارگیری در معرض هورمون های استروژن و پروژسترون مانند شروع قاعدگی در سنین پایین یا یائسگی دیرهنگام خطر ابتلا به سرطان پستان را بیشتر می‌کند.
📌 افزایش سن، به ویژه بعد از 50 سالگی، یکی از بزرگ ترین عوامل خطر برای سرطان پستان است.
📌 مصرف بیش از حد الکل و سیگار خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش می‌دهد.
📌 داشتن وزن بالا، به ویژه بعد از یائسگی، به دلیل افزایش سطح هورمون های استروژن در بدن خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش می‌دهد.
📌 کمبود فعالیت بدنی و نشستن طولانی مدت به افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان منجر می‌شود.
📌 افرادی که در معرض پرتودرمانی برای درمان بیماری های دیگر قرار گرفته اند، به ویژه در سنین جوانی، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان پستان می‌باشند. یا افرادی که در این مراکز شاغل هستند.
📌 استفاده طولانی مدت از هورمون درمانی برای درمان علائم یائسگی خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش می‌دهد.
📌 اگرچه داشتن یکی از این عوامل خطر به این معنا نیست که فرد به طور قطعی به سرطان پستان مبتلا خواهد شد، اما این عوامل احتمال بروز بیماری را افزایش می‌دهند. بنابراین، آگاهی از این عوامل و انجام مراقبت های پیشگیرانه مانند معاینات منظم و آزمایش های تشخیصی کمک کننده می‌باشد.
انواع سرطان پستان
سرطان پستان به طور کلی به دو نوع اصلی سرطان پستان داکتال و سرطان پستان توبولار تقسیم می‌شود. هر کدام از این انواع به طور متفاوتی در بافت های پستان رشد می‌کنند. همچنین، سرطان های پستان از نظر ویژگی های بیولوژیکی و رفتار بالینی نیز تفاوت هایی دارند.
سرطان داکتال اینسیتو : این نوع سرطان پستان غیرتهاجمی است و در آن سلول های سرطانی در مجاری شیر پستان شروع به رشد می‌کنند اما هنوز به بافت های اطراف خود نفوذ نکرده اند. درمان سرطان سینه با این ویژگی‌های امکان پذیر است، اما اگر درمان نشود، به سرطان تهاجمی تبدیل می‌شود.
سرطان داکتال تهاجمی : این نوع شایع ترین نوع سرطان پستان است و در آن سلول های سرطانی از داکت ها خارج شده و به بافت های اطراف پستان حمله می‌کنند. این نوع سرطان به غدد لنفاوی و سایر اعضای بدن منتشر می‌شود.
سرطان لوبولار اینسیتو : این نوع سرطان غیرتهاجمی است و در غدد تولید شیر پستان آغاز می‌شود، اما هنوز به بافت های اطراف گسترش نیافته است. سرطان لوبولار اینسیتو معمولا علامت ندارد، ولی افراد مبتلا به آن بیشتر در معرض ابتلا به سرطان در پستان دیگر نیز قرار دارند.
سرطان لوبولار تهاجمی : این نوع کمتر شایع است و به طور تهاجمی از لوبول ها به بافت های اطراف و حتی به غدد لنفاوی و اعضای دیگر بدن گسترش می‌یابد.
سرطان پستان التهابی: این نوع نادر و تهاجمی است که با التهاب شدید پستان همراه است. پوست پستان قرمز و متورم می‌شود و احساس گرما و سفتی در آن ایجاد می‌شود. این نوع سرطان به سرعت رشد کرده و نیاز به درمان فوری دارد.
سرطان پستان متاستاتیک: در این نوع سرطان، سلول های سرطانی از پستان به سایر بخش های بدن مثل کبد، ریه ها یا استخوان ها منتشر می‌شوند. این نوع معمولاً در مراحل پیشرفته تر سرطان پستان دیده می‌شود.
سرطان HER2 مثبت: در این نوع، سلول های سرطانی دارای پروتئین HER2 یک نوع گیرنده رشد سلولی هستند. این نوع سرطان به طور معمول با درمان های خاص مانند تراستوزوماب هرسپتین درمان می‌شود.
سرطان پستان سه‌گانه منفی : این نوع سرطان فاقد گیرنده‌های استروژن، پروژسترون و HER2 است و یکی از انواع تهاجمی و سخت درمان تر سرطان پستان محسوب می‌شود. به دلیل عدم وجود این گیرنده‌ها، درمان های هورمونی و هدفمند برای آن مؤثر نیست و درمان اصلی آن معمولاً شیمی درمانی است.
عوارض خطرناک سرطان پستان
سرطان پستان یکی از شایع ترین انواع سرطان در زنان است که عوارض خطرناکی برای فرد مبتلا به همراه دارد. این عوارض بستگی به مرحله سرطان، محل رشد تومور، وضعیت سلامت کلی فرد و نحوه درمان دارد. برخی از عوارض خطرناک سرطان پستان عبارتند از:
- متاستاز
- درد و ناراحتی شدید
- اختلال در عملکرد ارگان ها
- تورم در نواحی مختلف بدن
- مشکلات تنفسی
- خستگی و ضعف عمومی
- کمبود گلبول‌های سفید وآسیب به سیستم ایمنی
- اختلالات روانی و عاطفی
- شکستگی استخوان ها
- نارسایی ارگان ها
افراد در معرض سرطان پستان
برخی از افراد به دلایل مختلف در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به سرطان پستان قرار دارند. عوامل مختلفی خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند، که در ادامه به برخی از آن ها اشاره می‌شود:
- جنسیت
- سن
- تاریخچه خانوادگی
- سابقه شخصی بیماری
- هورمون‌ها و تغییرات هورمونی
- رژیم غذایی و سبک زندگی
- تابش اشعه
- بارداری و شیردهی
- رنگ پوست
- مؤلفه های محیطی
به طور کلی، عوامل مختلفی خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش می‌دهند، اما داشتن یک یا چند عامل خطر به معنای قطعی بودن ابتلا به این بیماری نیست. بسیاری از افراد با وجود داشتن برخی از این عوامل هیچگاه به سرطان پستان مبتلا نمی‌شوند و برعکس، افرادی که هیچ یک از این عوامل را ندارند نیز به این بیماری دچار می‌شوند.
تشخیص سرطان پستان
تشخیص سرطان پستان معمولاً از طریق غربالگری سرطان سینه و معاینه بالینی پستان، تصویربرداری با ماموگرافی، سونوگرافی و در برخی موارد MRI انجام می‌شود. اگر پزشک هرگونه تغییر غیرعادی در بافت پستان مشاهده کند، بیوپسی برای نمونه برداری از بافت مشکوک انجام می‌دهد تا نوع و مرحله سرطان مشخص شود. همچنین، آزمایش های ژنتیکی برای شناسایی جهش های خاص مانند BRCA1 و BRCA2 نیز انجام می‌شود. تشخیص زودهنگام از طریق غربالگری های منظم و معاینات بالینی شانس درمان موفقیت آمیز را افزایش می‌دهد.
نتیجه گیری
سرطان پستان، اگرچه یک بیماری چالش برانگیز است، اما با تشخیص زودهنگام و پیشرفت‌های پزشکی، قابل درمان و کنترل است. آگاهی از عوامل خطر، انجام معاینات منظم و توجه به تغییرات پستان نقش حیاتی در شناسایی سریع تر این بیماری دارد. از این رو، داشتن رویکردی پیشگیرانه و به موقع در برابر سرطان پستان نه تنها امید به درمان را افزایش می‌دهد، بلکه به فرد این امکان را می‌دهد تا زندگی سالم تری داشته باشد.
