زمانی که اسم سرطان پستان به گوشمان می‌خورد ناخودآگاه تصویر یک زن در ذهنمان نقش می‌بندد. درواقع بسیاری از آقایان خود را در معرض این خطر نمی‌دانند به همین دلیل معمولا سرطان سینه مردانه آنقدر دیر تشخیص داده می‌شود، که کار از کار گذشته است. این مقاله راهنمایی جامع برای تشخیص سرطان سینه در مردان است، که مراحل بیماری، روش‌های غربالگری، آزمایش‌های تخصصی و نحوه تفسیر نتایج آن‌ها را نیز توضیح می‌دهد.
سرطان پستان در مردان وجود دارد؟
سرطان سینه مردانه یک بیماری شایع در میان آقایان نیست. همین موضوع باعث می‌شود که افراد علائم اولیه آن را نادیده بگیرند و زمانی برای درمان اقدام کنند که خیلی دیر شده است. مردان نیز مانند زنان بافت پستان را دارند که ممکن است در این ناحیه توده سرطانی یا غیر سرطانی وجود داشته باشد. برای اینکه به موقع برای تشخیص سرطان سینه در مردان اقدام کنید، باید علائم ابتدایی آن را بشناسید. چرا که بی‌توجهی به این نشانه‌ها می‌تواند منجر به پیشرفت بیماری و کاهش شانس درمان شود.
علائم اولیه ممکن است شامل:
- وجود توده سفت و بدون درد در ناحیه سینه یا زیر نوک پستان
- فرو رفتگی یا تغییر شکل نوک سینه
- ترشح از نوک پستان
- تغییر رنگ یا ضخیم شدن پوست پستان
غربالگری راهی برای تشخیص سرطان سینه در مردان
غربالگری سرطان سینه به مجموعه‌ای از اقدامات پزشکی گفته می‌شود که برای شناسایی سرطان در مراحل اولیه یا حتی قبل از بروز علائم، انجام می‌شود. پیگیری آزمایشات سرطان پستان زنانه یک امر عادی‌ست که با برنامه ریزی انجام می‌شود. این فرایند باید در مردانی که احتمال بروز سرطان سینه در آن‌ها بیشتر است، نیز به طور دقیق انجام شود. روش‌های غربالگری به شرح زیر هستند:
- معاینه بالینی توسط پزشک متخصص
- ماموگرافی از بافت پستان
- سونوگرافی سینه پس از مشاهده علام سرطان پستان در مردان
- استفاده از MRI برای تشخیص سرطان سینه در مردان
روش‌های تشخیص سرطان سینه مردانه در هر مرحله از بیماری
در ادامه سخنان دکتر غلامرضا احتجاب درباره انتشار سرطان سینه در بدن را خواهیم شنید:
مرحله ۱:
در این مرحله، تومور اندازه کوچکی دارد (کمتر از ۲ سانتی‌متر) و هنوز به غدد لنفاوی زیر بغل نرسیده است.
روش‌های تشخیص:
- معاینه بالینی توسط پزشک: بررسی وجود توده یا تغییر در ظاهر پوست پستان
- سونوگرافی: برای دیدن بهتر بافت‌های داخلی پستان و تشخیص جامد یا کیستی بودن توده
- بیوپسی: برای مشخص شدن ماهیت سلول‌ها (سرطانی یا غیرسرطانی)
- آزمایش‌های هورمونی: بررسی گیرنده‌های هورمونی (مثل ER و PR) برای تعیین نوع درمان
مرحله ۲:
در این مرحله، اندازه تومور بیشتر شده و ممکن است به غدد لنفاوی نزدیک پستان (زیر بغل) رسیده باشد.
روش‌های تشخیص سرطان سینه در مردان در مرحله دوم:
- ماموگرافی یا MRI: برای اندازه‌گیری دقیق تومور و بررسی درگیری سایر قسمت‌ها
- سونوگرافی غدد لنفاوی زیر بغل: برای بررسی احتمال درگیری لنف‌ها
بیوپسی غدد لنفاوی: نمونه برداری از غده مشکوک - آزمایش خون: برای بررسی عملکرد کلی بدن و آماده سازی جهت درمان
مرحله ۳:
در این مرحله، سرطان به بافت‌های اطراف مانند پوست پستان یا عضله دیواره قفسه سینه نفوذ کرده است اما هنوز به اندام‌های دوردست نرفته است.
روش‌های تشخیص:
- سی‌تی‌اسکن یا MRI: برای بررسی میزان نفوذ تومور به بافت‌های اطراف
- پت‌اسکن (PET scan): یک روش تصویربرداری پیشرفته برای بررسی گسترش موضعی سرطان
- بیوپسی دقیق‌تر: از توده‌ها یا غدد لنفاوی درگیر برای تعیین شدت بیماری
- آزمایش‌های خونی تخصصی: بررسی وجود التهاب یا مشکلات دیگر در بدن
مرحله ۴ (پیشرفته):
در این مرحله، سرطان به سایر اندام‌های بدن مانند استخوان‌ها، ریه‌ها، کبد یا مغز گسترش یافته است. به این وضعیت متاستاز گفته می‌شود. تشخیص سرطان سینه در مردان در مرحله چهارم و شروع به موقع درمان تنها از عهده بهترین متخصص درمان سرطان در تهران بر می‌آید. برای اینکه زمان طلایی درمان را از دست ندهید همین حالا با شماره‌های نوبت دهی تماس بگیرید.
روش‌های تشخیص:
- پت‌اسکن یا سی‌تی‌اسکن کل بدن: برای پیدا کردن محل‌های گسترش سرطان
- بیوپسی از ناحیه متاستاز: در صورت نیاز، برای تایید اینکه ضایعه جدید از همان نوع سرطان پستان است یا خیر
- آزمایش خون: برای بررسی عملکرد کبد و کلیه‌ها
بیشتر بخوانید: آیا پیشگیری از سرطان پستان امکان پذیر است؟
آزمایش‌های تخصصی برای تشخیص سرطان سینه در مردان
برای تشخیص سرطان سینه در مردان، آزمایش‌هایی تخصصی لازم است که در ادامه آن‌ها را معرفی کرده‌ایم:
۱. ماموگرافی (Mammography)
ماموگرافی نوعی تصویربرداری با اشعه ایکس است که از پستان گرفته می‌شود. این روش می‌تواند تغییرات بسیار کوچک یا توده‌هایی را نشان دهد که هنوز با دست قابل لمس نیستند. این روش می‌تواند یکی از دقیق‌ترین ابزارها برای تشخیص زودهنگام سرطان باشد. حتی اگر بیمار هیچ علامتی نداشته باشد، ماموگرافی قادر است وجود تغییرات غیرطبیعی را نشان دهد. در مردان، به علت بافت پستان کم تراکم‌تر مردان، توده‌ها در ماموگرافی معمولا واضح‌تر دیده می‌شوند.
۲. سونوگرافی پستان (Breast Ultrasound)
این روش تشخیص سرطان سینه در مردان با استفاده از امواج صوتی، تصویری از داخل پستان ایجاد می‌کند. بدون استفاده از اشعه انجام می‌شود و برای بدن هیچ ضرری ندارد. سونوگرافی به تشخیص تفاوت بین توده‌های جامد (مثل تومورهای سرطانی) و کیست‌های پر از مایع کمک خواهد کرد. همچنین زمانی که ماموگرافی نتیجه مشخصی ندهد، سونوگرافی مکمل خوبی است. این روش کاملا بدون درد، بی‌خطر و مناسب برای استفاده‌های مکرر است.
۳. MRI پستان
در این روش از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویر بسیار دقیق و سه بعدی از بافت پستان استفاده می‌شود. MRI معمولا زمانی انجام می‌شود که نتایج ماموگرافی و سونوگرافی نتوانند پاسخ واضحی به پزشک بدهند. در بیشتر مواقع، پس از تشخیص سرطان سینه در مردان، از MRI برای تعیین میزان گستردگی تومور پیش از عمل جراحی بهره‌مند خواهند شد. این تصویر تومورهای کوچک یا موارد غیرطبیعی را به راحتی نمایان می‌کند.
۴. بیوپسی (نمونه‌برداری)
بیوپسی تنها روش قطعی برای تشخیص سرطانی بودن یا خوش‌خیم بودن یک توده است. در این روش، بخش کوچکی از توده یا بافت مشکوک با استفاده از ابزارهای خاص برداشته شده و در آزمایشگاه بررسی می‌شود. بیوپسی مشخص می‌کند که آیا سلول‌ها سرطانی هستند یا خیر؟ همچنین نوع دقیق سرطان را نیز تعیین خواهد کرد.
انواع بیوپسی:
- بیوپسی با سوزن نازک (FNA): با یک سوزن بسیار باریک مقداری مایع یا سلول از توده برداشته می‌شود. ساده‌ترین و سریع‌ترین نوع بیوپسی است.
- بیوپسی با سوزن ضخیم (Core Needle): سوزن کمی ضخیم‌تر است و نمونه‌ی بیشتری از بافت گرفته می‌شود تا بررسی دقیق‌تری انجام شود.
- بیوپسی جراحی: در موارد خاص، بخش یا کل توده با جراحی کوچک خارج می‌شود.
۵. آزمایش خون برای بررسی نشانگرهای توموری
برخی فاکتورهای خاص در خون افراد مبتلا به سرطان افزایش می‌یابند. این مواد که به آن‌ها نشانگرهای توموری می‌گویند، در سرطان پستان مردانه ممکن است بالا بروند. آزمایش خون به تنهایی نمی‌تواند یک روش تشخیص سرطان پستان در مردان باشد و به عنوان مکمل روش‌های دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. درواقع این روش بیشتر بعد از شروع درمان برای بررسی پاسخ بدن به درمان یا پیشگیری از عود مجدد بیماری کاربرد خواهد داشت.
۶. پت اسکن (PET Scan)
پت اسکن مخفف Positron Emission Tomography است؛ یک نوع تصویربرداری پیشرفته که می‌تواند فعالیت سلولی در بدن را نشان دهد. برخلاف ماموگرافی یا MRI که فقط ساختار آناتومیکی (یعنی ظاهر و بافت‌ها) را نشان می‌دهند، پت اسکن عملکرد سلول‌ها را بررسی می‌کند؛ یعنی نشان می‌دهد کدام سلول‌ها فعالیت غیرطبیعی یا مشکوک به سرطان دارند.
نتیجه گیری: نادیده‌نگرفتن علائم، کلید نجات است
سرطان پستان مردانه اگرچه نادر است، اما وجود دارد و خطرناک هم هست. بسیاری از مردان به دلیل ناآگاهی، مراجعه به پزشک را به تعویق می‌اندازند. این تأخیر می‌تواند بهای سنگینی داشته باشد. اگر علائمی در بافت پستان خود احساس کردید، بدون معطلی به پزشک مراجعه کنید. آگاهی، غربالگری هدفمند و آزمایش‌های تخصصی، مسیر نجات از این بیماری پنهان است. نگذارید زمان از دست برود.
سوالات متداول:
بله، اگرچه سرطان پستان در مردان بسیار نادر است، اما ممکن است اتفاق بیفتد. مردان نیز بافت پستانی و مجاری شیری دارند که می‌توانند منشأ رشد سلول‌های سرطانی باشند.
بیوپسی (نمونه‌برداری از توده) تنها راه قطعی برای تشخیص سرطانی بودن یا نبودن توده در پستان است.
معمولا در مراحل اولیه، سرطان پستان در مردان بدون درد است. به همین دلیل ممکن است فرد متوجه آن نشود تا زمانی که توده‌ای لمس شود یا تغییرات واضحی در ظاهر سینه ایجاد گردد.
