سرطان سینه یکی از شایع‌ترین انواع سرطان در زنان است که شناسایی زودهنگام آن می‌تواند تأثیر زیادی بر موفقیت درمان و پیش‌آگهی بیماری داشته باشد. برای تشخیص سرطان سینه و ارزیابی وضعیت آن، دو روش تصویربرداری اصلی و رایج مورد استفاده قرار می‌گیرند: سونوگرافی سینه و ماموگرافی. هر یک از این روش‌ها مزایا و محدودیت‌های خاص خود را دارند و در شرایط مختلف، می‌توانند اطلاعات مختلفی در مورد وضعیت سینه‌ها فراهم کنند. در این مقاله به بررسی تفاوت‌های این دو روش تصویربرداری در تشخیص سرطان سینه پرداخته و نقش هر یک را در ارزیابی سلامت سینه‌ها و شناسایی تغییرات مشکوک می پردازیم.
تفاوت ماموگرافی و سونوگرافی سینه در نحوه تشخیص سرطان
تشخیص سرطان سینه یکی از مراحل کلیدی در درمان سرطان سینه است که با استفاده از روش‌های مختلف تصویربرداری انجام می‌شود. ماموگرافی و سونوگرافی سینه دو روش تصویربرداری رایج برای شناسایی سرطان سینه هستند که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. در ادامه به بررسی تفاوت‌ها و نقش این دو روش در تشخیص سرطان سینه پرداخته می‌شود.
ماموگرافی: تصویربرداری با اشعه ایکس
ماموگرافی روشی است که در آن از اشعه ایکس برای تصویربرداری از بافت‌های سینه استفاده می‌شود. این روش به طور گسترده‌ای برای غربالگری سرطان سینه در زنان سالم، به ویژه در سنین 40 سال به بالا، مورد استفاده قرار می‌گیرد. ماموگرافی قادر است تغییرات کوچک و حتی توده‌های ریز در بافت سینه را شناسایی کند که ممکن است در مراحل اولیه سرطان سینه نشانه‌ای از بیماری باشند.
تشخیص سرطان در مراحل اولیه: ماموگرافی به طور خاص برای شناسایی توده‌های ریز و تغییرات میکروسکوپی در بافت سینه طراحی شده است که ممکن است در ابتدایی ترین مراحل سرطان سینه بروز کند.
غربالگری سرطان سینه: ماموگرافی به عنوان یک ابزار غربالگری برای زنان بدون علامت بسیار مؤثر است. معمولاً هر دو سال یکبار برای زنان بالای 40 سال توصیه می‌شود.
تشخیص نواحی کلسیم: ماموگرافی به خوبی قادر است کلسیم‌های موجود در توده‌ها یا غدد را شناسایی کند که یکی از نشانه‌های احتمالی سرطان سینه است.
مشکلات تشخیصی در بافت متراکم: در زنان جوان با بافت سینه متراکم، ماموگرافی ممکن است نتواند تشخیص دقیقی ارائه دهد، زیرا توده‌ها در میان بافت متراکم دیده نمی‌شوند.
از مزایایی ماموگرافی می توان به؛ غربالگری مؤثر و شناسایی سرطان در مراحل اولیه، مناسب برای زنانی که هیچ علامتی از بیماری ندارند و تشخیص تغییرات ریز و نواحی کلسیم اشاره کرد.
همچنین این روش ممکن است در زنان با بافت سینه متراکم دقت کمتری داشته باشد و در عین حال استفاده از اشعه ایکس که برای بدن مضر است (اگرچه دوز اشعه بسیار کم است).
سونوگرافی سینه: تصویربرداری با امواج صوتی
سونوگرافی سینه از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصاویری از بافت سینه استفاده می‌کند. این روش بیشتر برای ارزیابی توده‌ها یا نواحی مشکوک که در ماموگرافی دیده می‌شوند، استفاده می‌شود. در واقع، سونوگرافی به عنوان یک روش تکمیلی برای ماموگرافی در نظر گرفته می‌شود و می‌تواند به تشخیص بهتر و دقیق‌تر کمک کند.
تشخیص ویژگی‌های توده‌ها: سونوگرافی می‌تواند کمک کند تا مشخص شود که توده‌ها کیست هستند یا سخت (که می‌تواند نشانه‌ای از سرطان باشد). این روش به تشخیص نوع توده‌ها کمک می‌کند.
عدم استفاده از اشعه: برخلاف ماموگرافی، سونوگرافی هیچگونه اشعه‌ای به بدن تابانده نمی‌شود و روشی ایمن برای بررسی سینه‌ها است.
مناسب برای زنان با بافت سینه متراکم: سونوگرافی به دلیل استفاده از امواج صوتی، برای بررسی بافت سینه متراکم مؤثرتر از ماموگرافی است.
ارزیابی توده‌های قابل لمس: در صورتی که بیمار توده‌ای قابل لمس در سینه داشته باشد، سونوگرافی می‌تواند به شناسایی و ارزیابی آن کمک کند.
عدم استفاده از اشعه، مناسب برای بررسی توده‌ها و کیست‌ها، ارزیابی دقیق‌تر در زنان با بافت سینه متراکم و هزینه و زمان کمتر نسبت به ماموگرافی از مزایایی آن است.
همچنین فقط برای بررسی بافت نرم مناسب است و نمی‌تواند تغییرات میکروسکوپی یا توده‌های ریز را شناسایی کند، نمی‌تواند جایگزین ماموگرافی در غربالگری سرطان سینه باشد.
بیشتر بخوانید: سرطان سینه در مردان
تفاوت‌ها در نحوه تشخیص سرطان سینه
ماموگرافی به‌طور خاص برای شناسایی توده‌های ریز و تغییرات میکروسکوپی در بافت سینه طراحی شده است. این روش معمولاً برای غربالگری سرطان سینه و شناسایی تغییرات اولیه و میکروسکوپی به کار می‌رود.
سونوگرافی سینه به‌عنوان یک ابزار کمکی برای بررسی بیشتر توده‌های موجود یا نواحی مشکوک دیده شده در ماموگرافی عمل می‌کند. این روش می‌تواند به تشخیص دقیق‌تر نوع توده‌ها (کیست یا توده جامد) و ارزیابی بهتر بافت سینه متراکم کمک کند.
در نتیجه، ماموگرافی و سونوگرافی هر دو نقش مهمی در تشخیص سرطان سینه دارند. ماموگرافی بیشتر برای غربالگری و شناسایی سرطان در مراحل اولیه استفاده می‌شود، در حالی که سونوگرافی بیشتر برای بررسی و ارزیابی توده‌های موجود یا نواحی مشکوک به کار می‌رود.
برای تشخیص سرطان سینه، ماموگرافی بهتر است یا سونوگرافی
برای تشخیص سرطان سینه، انتخاب بین ماموگرافی و سونوگرافی به وضعیت خاص هر فرد و نوع ارزیابی مورد نیاز بستگی دارد. هرکدام از این روش‌ها مزایا و محدودیت‌های خود را دارند و معمولاً به‌طور مکمل در کنار یکدیگر استفاده می‌شوند. در اینجا تفاوت‌ها و کاربردهای هر کدام بررسی می‌شود:
ماموگرافی: روش اصلی برای غربالگری سرطان سینه
- بهترین برای غربالگری: ماموگرافی به‌عنوان روش اصلی غربالگری سرطان سینه در زنان بالای 40 سال (و یا زنان با ریسک بالا در سنین پایین‌تر) توصیه می‌شود. این روش به‌ویژه در شناسایی توده‌های ریز و تغییرات میکروسکوپی که در مراحل اولیه سرطان سینه رخ می‌دهد، مؤثر است.
- تشخیص در مراحل اولیه: ماموگرافی قادر است توده‌های کوچک و تغییرات کلسیمی را شناسایی کند که ممکن است نشانه‌های اولیه سرطان سینه باشند.
سونوگرافی سینه: روش کمکی و تکمیلی
بهترین برای ارزیابی توده‌ها: سونوگرافی سینه برای بررسی و ارزیابی توده‌های مشکوک که در ماموگرافی دیده شده‌اند، یا در مواقعی که توده‌ها قابل لمس هستند، استفاده می‌شود. این روش می‌تواند به تشخیص کیست‌ها (که بیشتر خوش‌خیم هستند) و توده‌های جامد (که ممکن است نشانه سرطان باشند) کمک کند.
عدم استفاده از اشعه: سونوگرافی برخلاف ماموگرافی که از اشعه ایکس استفاده می‌کند، هیچ اشعه‌ای به بدن نمی‌تاباند و برای بررسی زنان باردار یا زنانی که به اشعه حساسیت دارند، مناسب است.
در نتیجه برای غربالگری و تشخیص زودهنگام سرطان سینه، ماموگرافی مؤثرتر است. این روش بهترین گزینه برای شناسایی تغییرات اولیه و ریز در بافت سینه است که ممکن است نشانه سرطان باشد. اما برای ارزیابی دقیق‌تر توده‌ها یا کیست‌ها سونوگرافی بهتر عمل می‌کند، به‌ویژه زمانی که توده‌ها در ماموگرافی دیده شده‌اند یا در زنان با بافت سینه متراکم.
در بسیاری از موارد، این دو روش به‌طور ترکیبی استفاده می‌شوند. بنابراین، هر دو روش نقش حیاتی در تشخیص سرطان سینه ایفا می‌کنند و بسته به شرایط فرد، ممکن است یکی از آن‌ها یا ترکیبی از هر دو انتخاب شود.
بیشتر بخوانید: عوامل خطر سرطان سینه
چه زمانی از سونو گرافی و چه زمانی از ماموگرافی استفاده می شود؟
استفاده از سونوگرافی سینه و ماموگرافی بستگی به وضعیت فرد و هدف تشخیصی دارد. هر یک از این روش‌ها برای شرایط خاصی موثرتر هستند. در اینجا توضیح می‌دهیم که چه زمانی از هر کدام استفاده می‌شود:
زمان استفاده از ماموگرافی
غربالگری سرطان سینه (در زنان بدون علامت): ماموگرافی معمولاً برای غربالگری سرطان سینه در زنان بدون علائم استفاده می‌شود. این روش قادر است تغییرات ریز و توده‌های میکروسکوپی را شناسایی کند که ممکن است نشان‌دهنده سرطان سینه در مراحل اولیه باشد.
سنی که ماموگرافی شروع می‌شود: معمولا در زنان بالای 40 سال یا طبق توصیه بهترین متخصص درمان سرطان برای زنان با ریسک بالا (مثلاً کسانی که سابقه خانوادگی سرطان سینه دارند) هر دو سال یکبار توصیه می‌شود.
زمان استفاده از سونوگرافی سینه
ارزیابی توده‌های مشکوک در سینه: سونوگرافی به‌طور معمول برای ارزیابی توده‌ها یا نواحی مشکوک که در ماموگرافی دیده می‌شوند، استفاده می‌شود. این روش کمک می‌کند تا مشخص شود که آیا یک توده کیست است یا یک توده جامد که ممکن است نیاز به بررسی بیشتر داشته باشد.
زنان با بافت سینه متراکم: سونوگرافی برای زنانی که بافت سینه متراکم دارند بسیار مفید است. بافت متراکم ممکن است ماموگرافی را دشوار کند، زیرا توده‌ها می‌توانند در میان بافت‌های متراکم پنهان شوند. در این موارد، سونوگرافی می‌تواند تصاویری واضح‌تری از بافت سینه ارائه دهد.
در زنان جوان‌تر: در زنان جوان‌تر که معمولاً بافت سینه متراکم دارند، سونوگرافی اغلب جایگزین مناسبی برای ماموگرافی است، زیرا این روش می‌تواند توده‌ها را در بافت‌های نرم‌تر بهتر شناسایی کند.
هنگام بارداری یا شیردهی: سونوگرافی به دلیل عدم استفاده از اشعه، روشی ایمن برای زنان باردار یا زنان شیرده است. در این شرایط، استفاده از ماموگرافی به دلیل تابش اشعه ممکن است محدود شود، بنابراین سونوگرافی یک گزینه بهتر است.
بیشتر بخوانید: عود سرطان سینه
نتیجه‌گیری
این دو روش به‌طور مکمل استفاده می‌شوند و بسته به وضعیت فرد و نیاز تشخیصی، پزشک ممکن است از یکی یا هر دو روش برای ارزیابی دقیق‌تر استفاده کند.ماموگرافی برای غربالگری سرطان سینه در زنان بدون علامت، به‌ویژه در سنین بالای 40 سال، توصیه می‌شود اما سونوگرافی معمولاً برای ارزیابی توده‌های مشکوک در سینه، به‌ویژه در زنان با بافت سینه متراکم، استفاده می‌شود و همچنین به‌عنوان یک روش تکمیلی برای بررسی توده‌ها و کیست‌ها عمل می‌کند.
