آیا سرطان حنجره خطرناک است؟ علائم، علت و نحوه تشخیص

سرطان حنجره یکی از انواع کمتر شایع ولی جدی سرطان‌های ناحیه سر و گردن است که عمدتا تارهای صوتی و بافت اطراف آن را درگیر می‌کند. در صورت تشخیص زودهنگام، شانس درمان بسیار بالا است؛ اما با پیشرفت بیماری، مشکلات تنفسی، بلع و حتی تکلم می‌تواند زندگی فرد را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. این مطلب، راهنمایی برای افرادی‌ست که خود یا اطرافیانشان درگیر این بیماری هستند تا با علائم، دلایل و نحوه تشخیص این بیماری آشنا شوند. در انتهای مقاله می‌توانید با یک متخصص درمان سرطان نیز مشورت نمایید.

حنجره کجاست و چه نقشی دارد؟

حنجره (Larynx) عضوی لوله‌ای شکل در بالای نای است که نقش مهمی در تولید صدا، تنفس و بلع ایفا می‌کند. درون آن تارهای صوتی قرار دارند که با ارتعاش هنگام عبور هوا، صدا تولید می‌کنند. همچنین حنجره از ورود غذا به نای جلوگیری می‌کند.

علت سرطان حنجره چیست؟

علت سرطان حنجره می‌تواند به عوامل مختلفی بستگی داشته باشد یا اصلا هیچ دلیلی برای آن پیدا نشود اما در ادامه به عمومی‌ترین دلایل این عارضه اشاره خواهیم کرد:

سیگار و مصرف دخانیات

سیگار مهم‌ترین و شایع‌ترین عامل خطر سرطان حنجره است. دود سیگار حاوی بیش از ۷۰ ماده سرطانزا مانند نیتروزامین‌ها و هیدروکربن‌های آروماتیک چندحلقه‌ای است که به صورت مستقیم وارد دهان، گلو و حنجره می‌شوند. این مواد باعث آسیب مداوم به DNA سلول‌های پوششی حنجره شده و در طول زمان، جهش‌های ژنتیکی و رشد غیرطبیعی سلولی را آغاز می‌کنند. همچنین قلیان و سایر انواع دخانیات (مثل سیگار برگ یا تنباکو) خطر مشابهی دارند.

۲. الکل (به ویژه همراه با سیگار)

الکل به تنهایی یک محرک سلولی‌ست که می‌تواند لایه‌های داخلی حنجره را نازک و حساس کند. اما زمانی که با سیگار ترکیب می‌شود، اثر آن به شدت تشدید خواهد شد. الکل نفوذ مواد سرطانزای موجود در دود سیگار به بافت‌ها را آسان‌تر می‌کند، در نتیجه احتمال تغییرات سرطانی در سلول‌های حنجره به مراتب بیشتر خواهد شد. مصرف زیاد و مکرر الکل یکی از دلایل مهم برای سرطان‌های دهان، گلو و حنجره به شمار می‌رود.

۳. ریفلاکس معده (GERD)

در بیماری رفلاکس معده به مری، محتویات اسیدی معده به طور مزمن به مری و گلو بازمی‌گردد. اگر این رفلاکس به حنجره برسد (که به آن ریفلاکس حنجره‌ای-مری یا LPR نیز می‌گویند)، اسید معده باعث التهاب طولانی مدت در بافت‌های حنجره می‌شود. این التهاب مداوم می‌تواند ساختار سلولی ناحیه را تغییر داده و آن را مستعد جهش‌های ژنتیکی و در نهایت سرطان حنجره و سرطان معده کند.

۴. عفونت با ویروس HPV

ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV به ویژه تیپ‌های ۱۶ و ۱۸، علاوه بر نقش شناخته شده در سرطان دهانه رحم، می‌توانند با سرطان نواحی سر و گردن از جمله حنجره نیز مرتبط باشند. این ویروس با ورود به سلول‌های پوششی حنجره، ژن‌هایی تولید می‌کند که عملکرد طبیعی سلول را مختل کرده و چرخه تقسیم سلولی را از کنترل خارج می‌کنند. نتیجه این فرآیند می‌تواند رشد غیر قابل کنترل و تشکیل تومور باشد.

۵. سابقه خانوادگی

برخی از افراد به صورت ژنتیکی مستعد ابتلا به سرطان هستند. اگر یکی از اعضای نزدیک خانواده دچار سرطان حنجره یا سایر سرطان‌های ناحیه سر و گردن شده باشد، ریسک ابتلا برای فرد افزایش می‌یابد. 

۶. تماس با مواد شیمیایی خاص

افرادی که در تماس مکرر با مواد شیمیایی مانند آزبست، گرد فلزات سنگین، بخارهای صنعتی و گرد زغال یا چوب هستند نیز در معرض آسیب سلولی مداوم قرار می‌گیرند که این آسیب‌ها می‌توانند زمینه ساز بروز سرطان حنجره باشند.

بیشتر بخوانید: ایمونوتراپی در درمان کدام سرطان‌ها کاربرد دارد؟

سرطان حنجره با چه علائمی بروز می‌کند؟

علائم سرطان حنجره بسته به محل دقیق تومور ممکن است متفاوت باشد، اما رایج‌ترین علائم شامل موارد زیر هستند:

• گرفتگی صدا یا تغییر صدای پایدار بیشتر از دو هفته
• احساس وجود توده یا گیر کردن چیزی در گلو بی دلیل و طولانی مدت
• سرفه‌های مزمن یا همراه با خون
• درد هنگام بلع یا بلع سخت
• کاهش وزن غیرعمدی
• بوی بد دهان
• ورم در گردن یا گره‌های لنفاوی

به محض مشاهده هر علائم مشکوکی باید هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص و درمان بیماری را شروع کنند. همین حالا برای یافتن دلیل ناهنجاری‌های خود اقدام کنید.

آشنایی با بهترین متخصص درمان سرطان در تهران

تشخیص سرطان حنجره چگونه انجام می‌شود؟

تشخیص دقیق و به موقع سرطان حنجره نقش حیاتی در انتخاب روش درمان سرطان دارد. اگر فردی با علائم مشکوکی مانند گرفتگی صدای طولانی، درد گلو یا مشکل در بلع به پزشک مراجعه کند، مراحل تشخیص معمولا به شرح زیر انجام می‌شود:

۱. آندوسکوپی حنجره (Laryngoscopy)

در این روش، پزشک با استفاده از یک لوله باریک و انعطاف پذیر که به دوربین مجهز است، داخل گلو و حنجره را به طور مستقیم بررسی می‌کند. این ابزار از راه دهان یا بینی وارد شده و امکان مشاهده دقیق سطح تارهای صوتی، نواحی اطراف آن و هرگونه ضایعه مشکوک یا توده را فراهم می‌سازد. اگر توده‌ای مشاهده شود، مرحله بعدی معمولا نمونه برداری خواهد بود.

۲. بیوپسی (نمونه برداری از بافت)

بیوپسی به معنای برداشت مقدار کوچکی از بافت مشکوک برای بررسی میکروسکوپی است. این نمونه در حین آندوسکوپی و به کمک ابزارهای مخصوص برداشته می‌شود. پاتولوژیست‌ها سلول‌های نمونه را در آزمایشگاه بررسی می‌کنند تا مشخص شود آیا سلول‌ها سرطانی هستند یا خیر و اگر هستند، نوع سرطان چیست. این مرحله برای تایید نهایی سرطان حنجره ضروری است.

۳. تصویربرداری با سی تی اسکن (CT Scan) یا ام‌آر‌آی (MRI)

برای ارزیابی گسترش موضعی تومور به ساختارهای اطراف مانند گره‌های لنفاوی گردن، بافت نرم، غضروف یا حتی نای، از تکنیک‌های تصویربرداری پیشرفته استفاده می‌شود:

• سی تی اسکن: با استفاده از اشعه ایکس، تصاویری دقیق از گلو و گردن تهیه می‌کند که مناسب برای بررسی استخوان‌ها و ساختارهای سخت است.
• ام آر آی: با استفاده از میدان مغناطیسی، تصاویر واضح‌تری از بافت‌های نرم فراهم می‌کند و برای بررسی نفوذ تومور به عضلات یا اعصاب کاربرد دارد.

۴. PET Scan (پِت اسکن)

پِت اسکن نوع خاصی از تصویربرداری است که به کمک تزریق یک ماده رادیواکتیو، فعالیت متابولیک سلول‌ها را نمایش می‌دهد. سلول‌های سرطانی معمولا فعال‌تر هستند و این ماده را بیشتر جذب می‌کنند، بنابراین در تصویر روشن‌تر دیده می‌شوند.

بیشتر بخوانید: همه چیز را درباره سرطان مری بدانید.

مراحل سرطان حنجره

سرطان حنجره در مراحل اولیه معمولا محدود به یک ناحیه کوچک و بدون گسترش به غدد لنفاوی یا سایر بافت‌هاست. مراحل پیشرفته‌تر می‌تواند شامل درگیری کامل حنجره، انتشار به گره‌های لنفاوی گردن یا متاستاز به ریه‌ها باشد.

مراحل سرطان حنجره به‌طور کلی به صورت زیر تقسیم می‌شود:

• مرحله صفر: (کارسینوم درجا)
  
• مرحله ۱ و ۲: محدود به تارهای صوتی یا بخشی از حنجره
  
• مرحله ۳: انتشار به بافت‌های مجاور یا گره‌های لنفاوی
  
• مرحله ۴: تومور بزرگ و متاستاز دوردست

درمان این سرطان در مراحل اولیه قطعی تر و آسان‌تر است. تا دیر نشده است با متخصص تماس بگیرید.

❓سوالات متداول درباره سرطان حنجره

جمع بندی

سرطان حنجره یک بیماری قابل درمان است؛ به ویژه اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شود. شناخت علائم هشداردهنده، اقدام سریع برای بررسی‌های تخصصی و انتخاب درمان مناسب، نقش حیاتی در کنترل بیماری دارند. با مراقبت‌های صحیح و پیگیری مداوم، بسیاری از بیماران می‌توانند به زندگی عادی و حتی فعالیت‌های شغلی بازگردند به شرطی که هر چه سریع‌تر برای درمان و تشخیص سرطان حنجره اقدام نمایند.